“Kijk eens mama!’ zegt een peuter trots terwijl hij zijn moeder een tekening presenteert. Dat moeders niet weet waar ze precies naar kijkt doet er niet toe. De peuter is trots op wat hij gedaan heeft – de definitie van eigenaarschap. Wist je dat het gevoel van deze peuter bij iedereen diep van binnen aanwezig is?
Wat is eigenaarschap?
Je kunt je nu afvragen waarom het belangrijk is dat je trots voelt in je werk, een gevoel dat je iets bereikt hebt. Eigenaarschap is de balans tussen vrijheid enerzijds en volwassenheid anderzijds. In een goede werksfeer zijn deze twee grotendeels in balans.
Chaos: teveel vrijheid
Wanneer iemand (of een team) in het diepe gegooid wordt ontstaat een overdaad aan vrijheid. Hij of zij ziet door de bomen het bos niet meer en zelfs de meest knullige zaken kunnen fout gaan. Niet omdat deze persoon onbekwaam is, maar doordat zijn mate van vrijheid niet overeenkomt met zijn mate van werkvolwassenheid. Wanneer je niets doet ligt een burn-out op de loer. Je kunt deze chaos omzetten in eigenaarschap door dit team(lid) meer volwassen te maken. Bijvoorbeeld door hem of haar bepaalde kennis en vaardigheden te laten opdoen.
Frustratie: teveel volwassenheid
Omgekeerd is een overdaad aan werkvolwassenheid ook niet gewenst. Er ontstaan frustraties wanneer iemand werk doet dat te simpel is voor zijn of haar ervaringsniveau. Wanneer iemand op deze manier het gevoel krijgt dat hij of zij niet al zijn kennis kan inzetten zal dit teamlid zich gaan vervelen en de interesse verliezen in zijn dagelijkse werkzaamheden. Nu ligt een bore-out op de loer. In dit geval kunnen net zo goed foutjes ontstaan die je deze persoon niet zou toedichten. Zo’n team(lid) heeft meer uitdaging nodig – en dus meer vrijheid – om frustratie om te buigen tot eigenaarschap.
Eigenaarschap: vrijheid = volwassenheid
Eigenaarschap ontstaat wanneer volwassenheid van het team enerzijds en vrijheid anderzijds bij elkaar aansluiten. Is het team en zijn de teamleden in staat om het eigenaarschap te pakken. Er hoeft dus geen perfecte balans te zijn; de gulden middenweg zal per team vaak verschillen. Zoals je kunt zien in de grafiek (het ownership-model dat gebruikt wordt bij Agile werken in scrum-teams) is meer van iets niet per definitie beter. Het gaat erom dat iemands niveau van vrijheid overeen komt met zijn of haar volwassenheid. Zodra die balans verloren dreigt te gaan kunnen individuen niet meer het werk leveren dat anderen van hen verwachten.
Wanneer er basale dingen in de soep lopen, laat dat dan een leermoment zijn. Ga eens na of de werkelijke oorzaak frustratie of juist chaos is. Vraag je ook eens af waar jouw teamleden zich in dit spectrum bevinden.
